W związku z coraz większymi oczekiwaniami wobec systemów edukacji, pojawiającymi się w kontekście olbrzymich wyzwań przed jakimi staje współczesny człowiek w codziennym życiu i na rynku pracy, w XXI wieku na całym świecie, podejmuje się intensywne próby reformowania oświaty. Aby wesprzeć rządy w efektywnym reagowaniu na współczesne potrzeby trzeba postawić dyrektorów szkół i nauczycieli w centrum wszelkich zmian i reform, mających na celu poprawienie jakości pracy systemów edukacyjnych i poszczególnych szkół.
W procesie zachodzących w systemie edukacyjnym zmian, brakuje przemyślanej, efektywnej strategii podnoszenia kompetencji menedżerskich osób zarządzających szkołami i wspomagania ich w dostosowania się do nowych warunków pracy. Wypracowanie takiej strategii wiąże się z potrzebą jasnego zdefiniowania zakresu ich odpowiedzialności oraz stworzenia warunków umożliwiających rozwój zawodowy (przez całą karierę zawodową) i wreszcie wzrostu świadomości personelu szkolnego, że jego rola jest kluczowa, zarówno w zakresie poprawy wyników nauczania jak i jakości pracy szkoły. Aby nauka w wyposażonej w przywilej autonomii szkole przynosiła lepsze efekty musi pojawić się kompetentna kadra kierownicza i odpowiedni system wspierania jej motywacji do pracy.
W przypadku Polski trudno mówić o strategii zarządzania procesem edukacyjnym, jeśli przez strategię taką rozumiemy systematyczne, stałe działanie wspierające myślenie strategiczne, wymianę poglądów czy profesjonalną debatę. Dlatego wśród pilnych potrzeb należy wymienić stworzenie systemu kształcenia i doskonalenia kompetencji w zakresie zarządzania dla kadry kierowniczej szkół/ placówek. Obecnie, związane z wykształceniem i ukończonymi formami doskonalenia zawodowego, formalne wymagania, które musi spełniać kandydat na dyrektora szkoły w niewielkim stopniu gwarantują, że kandydat jest w stanie sprostać obowiązkom menedżera (studia wyższe lub studia podyplomowe z zakresu zarządzania albo kurs kwalifikacyjny z zakresu zarządzania w oświatą jedynie w znikomym zakresie przygotowują do pełnienia tej roli).
Obecnie nie ma w Polsce adekwatnego systemu w zakresie kształcenia, rozwoju i wsparcia kadry kierowniczej szkół/placówek. Dlatego konieczne i niezbędne jest podjęcie działań, mających na celu opracowanie i wdrożenie rozwiązań systemowych w tym zakresie.
- Przedmiotem projektu jest wzmocnienie systemu zarządzania oświatą poprzez wypracowanie rozwiązań w zakresie kształcenia, rozwoju i wsparcia kadry kierowniczej szkół/placówek. W tym celu podjęte zostaną następujące działania (UJ):
- Diagnoza kompetencji przywódczych, kształcenia i doskonalenia kadry kierowniczej oświaty w Polsce (3 raporty- a) diagnoza kompetencji przywódczych, b) diagnoza kształcenia i doskonalenia kadry kierowniczej szkół/ placówek, c) analiza porównawcza systemów kształcenia i doskonalenia kadry kierowniczej w Polsce i wybranych krajach.
- Realizowane badania (ankieta i wywiad) są elementem diagnozy kompetencji przywódczych kadry kierowniczek szkół/ placówek.
- Opracowanie modeli przygotowania osób do pełnienia funkcji kierowniczych w oświacie (przygotowanie ram teoretycznych, wyjazdy studyjne, seminaria, opracowanie pakietów w obszarze, dotyczącym przygotowania do pełnienia funkcji kierowniczych, weryfikacja modeli),
- Opracowanie modeli rozwoju kadry kierowniczej szkół/ placówek (przygotowanie ram teoretycznych, wyjazdy studyjne, seminaria, opracowanie pakietów w obszarze, dotyczącym przygotowania do pełnienia funkcji kierowniczych, przygotowanie opracowań i publikacji naukowych, weryfikacja modeli)
- Opracowanie modeli wsparcia kadry kierowniczej szkół/ placówek (przygotowanie ram teoretycznych, seminaria, opracowanie pakietów w obszarze, dotyczącym przygotowania do pełnienia funkcji kierowniczych, konferencja upowszechniająca, weryfikacja modeli).
- Działania podjęte w ramach projektu skierowane są do trzech grup docelowych:
- osób, które przygotowują się do pełnienia funkcji dyrektora szkoły,
- dyrektorów którzy pełnią tę funkcję po raz pierwszy (osoby po wygranym konkursie na dyrektora, na początku pierwszej kadencji) oraz
- dyrektorów z wieloletnim doświadczeniem.
Głównym celem projektu jest wzmocnienie systemu zarządzania oświatą poprzez wypracowanie rozwiązań w zakresie kształcenia, rozwoju i wsparcia kadry kierowniczej szkół/placówek.
- Cele szczegółowe projektu:
- Wzmocnienie kluczowych kompetencji osób zajmujących kierownicze stanowiska w szkołach/placówkach,
- Wzrost efektywności systemów kształcenia, doskonalenia i wspierania kadry kierowniczej szkół i innych placówek edukacyjnych,
- Wzmocnienie strategii zarządzania procesami edukacyjnymi, skoncentrowanej na przyswajaniu wiedzy przez uczniów, rozwoju zawodowym personelu a także poprawie funkcjonowania szkoły na poziomie rozwiązań organizacyjnych.
Realizacja projektu przyczyni się do poprawy systemu zarządzania szkołami placówkami co przełoży się na podniesienie jakości edukacji i lepsze dostosowanie usług edukacyjnych do zmieniających się warunków życia we współczesnym świecie. Wypracowanie założeń do zmiany systemu kształcenia, doskonalenia i rozwoju dyrektorów szkół jest ważne w kontekście dostarczania dyrektorom takich wiadomości i doświadczeń, które pomogą w osiąganiu coraz to nowych, wyższych etapów rozwoju szkół/ placówek, którymi zarządzają.
Wypracowane rozwiązania przyczynią się kształtowania systemu edukacji w oparciu o dynamiczną kulturę organizacji uczącej się, wyposażonej w umiejętności podejmowania decyzji na podstawie konkretnych danych i dążącej do marginalizowania paradygmatu, wynikającego z przekazywania wiedzy jako produktu. Rewolucja informatyczna, przemiany w organizacji pracy, lawinowe w technologiach i technikach pracy wymagają przygotowania kadry zarządzającej szkołą/ placówką planowania rozwoju szkolnych systemów z wykorzystaniem idei przywództwa edukacyjnego.